Ostatni dzień stycznia, za oknem szaro, brzydko i pandemia…aczkolwiek nie ma co się przejmować, gdyż do czytania mnóstwo – subiektywnie ciekawych – tekstów. Mam zatem do zaproponowania kolejną dawkę perhydrolu dożylnie…oj, przepraszam (#suchar) – porcję #fizycznenowinkifakera.
Ogłoszenie:
Jak można zauważyć powyżej, za radą sympatycznych wykopków stworzyłem tag #fizycznenowinkifakera (podziękowania dla @Burstaine – bardzo spodobała mi się taka nazwa dla tagu). Wszystkich zainteresowanych zapraszam do obserwowania – wszystkie swoje wykopaliska oraz wpisy będę – od teraz – zamieszczał na tym tagu. Niezainteresowanych, nielubiących tematyki lub mnie lub z jakiegokolwiek innego powodu na „nie” zapraszam do ewentualnego „czarnolistowania”.
Koniec ogłoszenia. ( ͡° ͜ʖ ͡°)
Teraz jednak, już do rzeczy – będzie trochę o fizyce, jej ewentualnym kryzysie, astrofizyce, obserwacjach astronomicznych, a także wzmianka o Isaacu Asimovie i krótkie info o Betelgezie:
1. Idealne dostrojenie czy naturalność.
Na samym początku polecam znalezisko, z przetłumaczonym tekstem z Symmetry Magazine, poruszające kwestię tzw. problemu dostrojenia (fine tuning problem). Problemu w fizyce, który dla jednych badaczy stanowi problem, zaś dla innych też stanowi problem, ale mniejszy. A jeśli kogoś interesuje o co dokładniej chodzi to zapraszam do zapoznania się z treścią znaleziska.
2. Wiek międzygwiezdnych gości.
Bardzo ciekawy tekst o badaniu dalekich zakątków wszechświata przy pomocy przybyszy z innych układów gwiezdnych – komet tj. tajemnicza i goszczącą tylko krótką chwilę w Układzie Słonecznym – 1I/ʻOumuamua z 2017 r. czy też odkryta przez Giennadija Borysowa i obserwowana obecnie – 2I/Borisov.. Pomimo, że obserwacja tego typu bardzo „słabych” obiektów jest trudna to w następnych latach powinno to być nieco łatwiejsze, m.in. z powodu planowanego uruchomienia w tym roku obserwatorium astronomicznego Vera C. Rubin Observatory. Czego zaś można dowiedzieć się od takich „gości”? Ano, zważywszy, iż szacuje się, że ilość asteroid i komet w Drodze Mlecznej może dochodzić do 10^26 to mogą one odsłonić nieco rąbka tajemnicy np. jeśli chodzi o ich rolę w procesie formowania się planet.
3.Kosmiczny Teleskop Spitzer przechodzi na emeryturę
Nie chcąc spamować i duplikować wiadomości toteż podaję wyżej link do znaleziska kolegi @sznaps82. Dodam tylko, że warto wspomnieć chociaż chwilkę o właśnie kończącej się i trwającej 16 lat (choć w założeniu miała trwać 2 lata) misji kosmicznego teleskopu Spitzera obserwującego kosmos w podczerwieni.
Od siebie dodaję jeszcze jeden link: https://www.sciencenews.org/article/nasa-spitzer-telescope-mission-ends-look-back-discoveries. Podsumowanie najważniejszych osiągnięć wraz z ciekawymi zdjęciami oraz grafikami.
4. W jaki sposób pradawne światło dostarcza wiadomości o wszechświecie?
Artykuł omawiający kwestię mikrofalowego promieniowania tła. Począwszy od 2003 r., kiedy opracowano „mapę” mikrofalowego promieniowania tła na podstawie danych z satelity WMAP – Wilkinson Microwave Anisotropy Probe przez kolejne obserwacje pod kątem anizotropii tego promieniowania przez satelitę Plancka, kosmiczne promieniowanie tła stanowi jedną z najlepszych baz do testowania teorii dotyczących wszechświata. Oprócz tego, że misje te wykazały, iż CMB (cosmic microwave background) ma charakter izotropowy („jednorodny”) to na podstawie dostępnych danych astrofizycy byli w stanie oszacować wartości ciemnej materii czy energii. Kosmiczne promieniowanie tła wskazuje także, iż globalna przestrzeń powinna mieć płaską krzywiznę. Mimo, iż niektóre wnioski wyciągane z CMB są błędne, jak tempo ekspansji przestrzeni, to dane te i tak zawężają w sposób znaczny możliwy zakres teorii opisujących wszechświat. Z tekstu ponadto można dowiedzieć się dlaczego CMB posiada taki „charakterystyczny” wzór.
5. a) Dlaczego w podstawach fizyki nie nastąpił postęp od ponad 40 lat?
Felieton kontrowersyjnej, zarówno na co dzień jak i w środowisku fizycznym, fizyk teoretycznej Sabine Hossenfelder z Frankfurt Institute for Advanced Studies, o rzekomym lub nierzekomym kryzysie w podstawach fizyki. Kilka ciekawych spostrzeżeń, ale przede wszystkim dużo krytyki aktualnego „kierunku” w fizyce, zarówno teoretycznej, jak i eksperymentalnej, i wydatków przeznaczanych na badania, eksperymenty, itp. [Moja nieobiektywna opinia tekstu – sporo krytyki, żadnej propozycji rozwiązania problemu, choć w tekście autorka niby proponuje konkretne zmiany tj. inne podejście do badania eksperymentalnego różnych hipotez – ja osobiście nie widzę tam jednak żadnej konstruktywnej propozycji].
5. b) Pochwała normalnej nauki.
Artykuł autorstwa Chad’a Orzel’a, profesora nadzwyczajnego w Department of Physics and Astronomy w Union College, stanowiący swego rodzaju odpowiedź na felieton Sabine Hossenfelder. Autor, choć zgadza się z ogólnymi refleksjami Hossenfelder to uważa, że aktualny stan badań w podstawach fizyki wcale nie jest taki tragiczny, gdyż „mniej naukowe” dziedziny (inżynieria, itp.) ciągle czerpią z jej podstaw. Ukazuje on, że nauka działa w taki właśnie sposób, że posiada okresy „wielkich odkryć” w fizyce podstawowej i okresy swego rodzaju mozolnej „normalnej i codziennej nauki”. Ponadto, jest troszkę o metodzie naukowej oraz o mniej widowiskowych odkryciach w fizyce, a bazujących na jej podstawach. Generalnie, autor sugeruje, iż w nauce nie liczą się tylko „wiekopomne” odkrycia, a nawet, że wcale nie muszą one być najważniejsze. Skupia się na tym czym zajmuje się codziennie wielu ludzi związanych pośrednio lub bezpośrednio z fizyką, gdzie z pozoru wydaje się, iż mogą oni nie mieć nic wspólnego z głównymi filarami fizyki.
Polecam zapoznać się „w pakiecie” i wyrobić sobie własną opinię na ten temat.
6. Dlaczego każdy powinien uczyć się mechaniki kwantowej?
Króciutki felieton jeszcze od Chad’a Orzel’a o tym dlaczego każdy (nie-fizyk) powinien posiadać podstawową wiedzę dotyczącą mechaniki kwantowej.
7. Isaac Asimov: stulecie wielkiego mistrza.
2 stycznia 2020 r. minęło sto lat od daty urodzenia Issaca Asimova. Z tej okazji w Nature ukazał się ciekawym artykuł o tym niezmiernie ciekawym człowieku – chemiku, popularyzatorze nauki i autorze licznych genialnych książek o tematyce science-fiction. Ze nagłówka artykułu:
The indefatigably curious chemist and science-fiction icon championed rationality for the common good in 20 million published words.
8. a) Status Betelgezy na dzień 29 stycznia 2020 – największe do tej pory „zaciemnienie” gwiazdy.
8. b) Status Betelgezy na dzień 30 stycznia 2020 – powolny wzrost jasności gwiazdy.
Na zakończenie podałem jeszcze ostatnie statusy gwiazdy, która zgodnie z przewidywaniami prawdopodobnie powinna zacząć się teraz powoli „rozjaśniać”.
P.S. Miał być wpis krótszy, a „treściwszy” (zgodnie z sugestią @NaopaK), a wyszło na odwrót.(－‸ლ) Nie mogłem się jednak zdecydować co wywalić, a co zostawić, bo wszystko było ciekawe. Niemniej, będę się starał ciut zawęzić zakres tematyczny w jednym wpisie.
Mimo wszystko, polecam. ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#nauka #fizyka #fizykakwantowa #astrofizyka #kosmologia #kosmos #wszechswiat #astronomia #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki #liganauki #ligamozgow